ANALİZ-Dış Ticaret Dengesi Verisi(Akbank) [FNC-NEWS]
- 06.05.2024 06:34
Makro: Dış dengede ithalat kaynaklı belirgin bozulma
Ticaret Bakanlığı?nın geçici nisan ayı verilere göre, ihracat yıllık bazda sınırlı artışla 19,3 milyar $, ithalat ise yıllık %4,2 artışla 29,2 milyar $ olarak gerçekleşti. Böylelikle dış ticaret dengesi nisanda 9,9 milyar $ açık verirken, 12 aylık birikimli dış ticaret açığı 91,9 milyar $?dan 93,0 milyar $?a yükseldi (Tablo 1 ve Grafik 2). Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre dış ticaret dengesinde belirgin bozulma görüldü (Grafik 1). Dış dengedeki bozulmada hem ihracattaki yavaşlama hem de ithalattaki artış rol oynadı.
Grafik 1. Dış Ticaret Dengesi (mev. ard., milyar $)
Grafik 2. Dış Ticaret Dengesi (12 aylık birikimli, milyar $)
Kaynak: TÜİK, Ticaret Bakanlığı, Akbank
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ihracat nisanda aylık bazda yatay seyretti (Tablo 3, Grafik 3). Veri bülteninde açıkça belirtilmemiş olmakla birlikte, paylaşılan karşılama oranlarından yola çıkarak altın ihracatının nisan ayında 350 milyon $ civarında olduğunu tahmin ediyoruz. Enerji ihracatı ise son üç aydır ivme kaybetmekle birlikte, uluslararası fiyat artışının da desteğiyle yükseliyor. Altın ve enerji hariç ihracatta ise nisan ayında belirgin bir düşüş var (Grafik 3). Mevsim ve takvim etkilerinden arındırma işlemi, olağan çalışma günü kayıplarına ilişkin etkileri dışlamakta. Ancak nisan ayında ramazan bayramı tatilinin uzatılması kaynaklı ilave etkiler ile İsrail?e yapılan ihracata yönelik getirilen kısıtlamalar ihracatı sınırlamış olabilir. Ticaret Bakanlığı verilerine göre İsrail?e yapılan ihracat geçtiğimiz yılın nisan ayına göre %26,3 azalarak 315 milyon $ olarak gerçekleşti. İsrail?e yapılan tüm ihracatın durdurulmasına yönelik alınan karar ise mayıs ayı ve sonrasında ihracatı sınırlayacak bir diğer gelişme.
Bölgesel verilere göre ise AB-27 ülkelerine yapılan ihracat mart ayındaki artışın ardından nisanda azaldı (Grafik 5, Tablo 3). AB-27 dışındaki ihracata ise Diğer Avrupa ve Kuzey Amerika artış yönünde katkıda bulunurken, Yakın ve Orta Doğu?ya yapılan ihracat İsrail ile ilgili gelişmelerin de etkisiyle azaldı (Grafik 6). Mal grupları bazında ara malları ihracatı artmakla birlikte, bu artış tüketim ve yatırım malları ihracatındaki azalışı telafi edemedi (Grafik 7 ve 8). Ara malları ihracatındaki artış altın ve enerjiden kaynaklandı. Burada da fiyat artışları etkili olmuş olabilir.
Grafik 3. İhracat (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 4. İthalat (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 5. Bölgesel İhracat (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 6. Bölgesel İhracat (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 7. Ara Malı İhracatı (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 8. Yatırım ve Tüketim Malı İhracatı (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Kaynak: TÜİK, Ticaret Bakanlığı, Akbank
Mevsimsellikten arındırılmış olarak ithalat son üç aydır artıyor nisanda aylık bazda artış %4,6 oldu (Tablo 3, Grafik 4). Bu artışta altın hariç ithalat temel belirleyici oldu. Ticaret Bakanı Ocak-Nisan döneminde toplam 5,3 milyar $ altın ithalatı (yıllık bazda %55 azalış) yapıldığını açıkladı. Buradan hareketle, nisanda altın ithalatının yaklaşık 1,6 milyar $ civarında gerçekleştiğini hesaplıyoruz (Grafik 9). Enerji ithalatı ise nisan ayında petrol fiyatlarındaki yükselişin de etkisiyle (ortalama 84,8$/bblà89/bbl) %6,5 arttı. Sıkılaştırma adımlarına ve buna bağlı olarak kredi ivmesindeki yavaşlamaya rağmen altın ve enerji hariç (çekirdek) ithalat gücünü korudu. Mal grupları bazında bakıldığında artışın genele yayıldığı görülüyor (Grafik 11 ve 12, Tablo 3). Emtia fiyatlarındaki artış ara malı ithalatı faturasını artıran bir unsur olurken, yatırım ve tüketim malı ithalatındaki bu güçlü seyirde henüz yeterince yavaşlamamış talebin de rol oynadığını düşünüyoruz. Bu gelişmeler ışığında, ihracatın ithalatı karşılama oranı (m.a.) aylık bazda %73,5?ten %70,2?ye, altın ve enerji hariç olarak ise %89,8?den %84,5?e geriledi.
Grafik 9. Altın İthalatı (milyar $)
Grafik 10. Enerji İthalatı (milyar $)
Grafik 11. Ara Malı İthalatı (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 12. Yatırım ve Tüketim Malı İthalatı (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 13. İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%)
Kaynak: TÜİK, Ticaret Bakanlığı, Akbank
Akbank Ekonomik Araştırmalar
Foreks Haber Merkezi ( haber@foreks.com )
Foreks
Metals Market
Montel News
Foreks Twitter
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
