ANALİZ-Makro: Büyüme ve Krediler İvmesi Yavaşlasa da İthalat Yeniden Artış Eğiliminde(Akbank) [FNC-NEWS]
- 04.11.2024 08:13
Makro: Büyüme ve krediler ivmesi yavaşlasa da ithalat yeniden artış eğiliminde
Ticaret Bakanlığı?nın açıkladığı ekim ayına ilişkin geçici dış ticaret verilerine göre, ihracat yıllık bazda %3,6 artışla 23,6 milyar $, ithalat ise yıllık %0,1?lik sınırlı azalışla 29,4 milyar $ olarak gerçekleşti. Böylece ekim ayında dış ticaret açığı geçen seneye göre 858 milyon $ azalarak 5,7 milyar $ olurken, 12 aylık birikimli dış ticaret açığı da 78,6 milyar $?dan 77,7 milyar $?a geriledi (Tablo 1 ve Grafik 1).
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış (m.a.) verilere göre ise dış ticaret dengesi aylık bazda belirgin şekilde bozulurken, bu bozulmada hem çekirdek dengedeki hem de altın ve enerji dengesindeki açılma etkili oldu (Grafik 2).
Grafik 1. Dış Ticaret Dengesi (12 aylık birikimli, milyar $)
Grafik 2. Dış Ticaret Dengesi (mev. ard., milyar $)
Kaynak: TÜİK, Ticaret Bakanlığı, Akbank
İhracat
İhracat (m.a.) ekimde aylık bazda %1,1 arttı (Tablo 3, Grafik 3). Altın ihracatı yavaşlamaya devam etti ve 142 milyon $?a geriledi. Geçen ay uluslararası fiyatlardaki geri çekilmeyle birlikte sert bir düşüş kaydeden enerji ihracatı (m.a.) ekim ayında kısmen toparlandı. Altın hariç ihracat (m.a.) aylık bazda %1,3 ile daha kuvvetli artarken, altın ve enerji hariç ihracat (m.a.) aylık bazda %0,5 ile daha sınırlı arttı. Euro/dolar paritedeki geri çekilmenin sınırlayıcı etkisini de düşündüğümüzde ekim ayında ihracat ana eğiliminde ılımlı artışın sürdüğünü söyleyebiliriz.
Bölgesel ihracat verilerine göre, AB-27 ülkelerine yapılan ihracat (m.a.) paritedeki düşüşe rağmen ekimde aylık %4,0 artış kaydetti ve ihracat artışının ana sürükleyicisi oldu (Grafik 5, Tablo 3). AB-27 hariç diğer Avrupa ülkelerine yapılan ihracat (m.a) ise %7,0 daraldı (Grafik 6). Yakın ve Orta Doğu?ya yapılan ihracat (m.a.) gerilemeye devam ederken, Kuzey Amerika?ya yapılan ihracat (m.a.) belirgin bir artış kaydetti (Grafik 6, Tablo 3).
Mal grupları bazında ise ihracattaki aylık artışın belirleyicisi tüketim malları (m.a. %3,5 artış) olurken, ara malları (m.a.) aylık %0,2 ile sınırlı arttı, yatırım malı ihracatı ise aylık %5,0 daraldı (Grafik 7 ve 8, Tablo 3). Enerji ihracatındaki toparlanma ve altın ihracatını dışladığımızda altın ve enerji hariç ara malı ihracatının (m.a.) da aylık %1,3 daraldığını hesaplıyoruz (Grafik 7, Tablo 3).
Grafik 3. İhracat (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 4. İthalat (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 5. Bölgesel İhracat (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 6. Bölgesel İhracat (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 7. Ara Malı İhracatı (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 8. Yatırım ve Tüketim Malı İhracatı (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Kaynak: TÜİK, Ticaret Bakanlığı, Akbank
İthalat
İthalat (m.a.) ekimde aylık bazda %5,8 ile kuvvetli bir artış kaydetti (Grafik 4, Tablo 3). Bu artışın 3,1 puanı altın ve enerji ithalatındaki artıştan kaynaklandı. Altın ithalatı 1,74 milyar $ ile Kasım 2023?ten beri aylık bazda en yüksek seviyede gerçekleşti (Grafik 9). Uluslararası altın fiyatlarındaki yükseliş bir yandan yapılan altın ithalatının faturasını yükseltirken, diğer yandan da altın talebini bir miktar canlandırmış olabilir. Yılın ilk on ayında toplam altın ithalatı 13,0 milyar $ ile geçen yılın aynı dönemindeki tutarın (26,4 milyar $) yaklaşık yarısı düzeyinde gerçekleşti. Enerji ithalatı (m.a.) ise eylülde petrol fiyatlarındaki azalışın da etkisiyle aylık bazda %13,1 düştükten sonra, ekimde fiyatlardaki artışla birlikte eylül ayındaki düşüşün önemli bir kısmını geri aldı (Grafik 10, Tablo 3). Altın ve enerji hariç çekirdek ithalat (m.a.) ise eylüldeki aylık bazda %3,3 artışın ardından ekimde de aylık %2,7 arttı Bu artışta ara malları ve tüketim malları öne çıktı (Grafik 11-12). Yatırım malı ithalatında (m.a.) ise geçen ayki kuvvetli artışın düzeltmesi gerçekleşti. Ara malı ithalatı enerji ve altındaki artışlar haricinde de önemli bir artış kaydetti (Grafik 11). Tüketim malı ithalatında ise zaman zaman mücevher ithalatının da etkileri görülmekte. Ancak bu ayki artış mücevherat haricinde %9,7 ile daha kuvvetli (Grafik 12, Tablo 3). Kredilerde ve büyümedeki yavaşlamaya rağmen, TL?deki reel değerlenmenin çekirdek ithalattaki iyileşmeyi engellediğini düşünüyoruz. Bu gelişmeler neticesinde ihracatın ithalatı karşılama oranı (m.a.) geriledi (Grafik 13).
Grafik 9. Altın İthalatı (milyar $)
Grafik 10. Enerji İthalatı (milyar $)
Grafik 11. Ara Malı İthalatı (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 12. Yatırım ve Tüketim Malı İthalatı (mevsimsellikten arındırılmış, milyar $)
Grafik 13. İhracatın İthalatı Karşılama Oranı (%)
Kaynak: TÜİK, Ticaret Bakanlığı, Akbank
i
Foreks Haber Merkezi ( haber@foreks.com )
Foreks
Metals Market
Montel News
Foreks Twitter
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
